Η μεταπολίτευση δεν ήρθε ακόμα για τους Ρομά στην Ελλάδα

Το Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι (ΕΠΣΕ) με την ευκαιρία της αυριανής 39ης επετείου της μεταπολίτευσης τονίζει πως στην ουσία για τους Ρομά της Ελλάδας που ζουν σε άθλιους καταυλισμούς (περίπου οι μισοί από τους εκτιμώμενους σε 400.000 Ρομά στην Ελλάδα) η μεταπολίτευση δεν έχει ακόμα έρθει. Αποτελούν αντικείμενο διακρίσεων, αποκλεισμού και ρατσιστικών στερεότυπων σε μεγαλύτερη έκταση από όλες τις άλλες ομάδες του πληθυσμού στην Ελλάδα.

Ζουν σε άθλιες συνθήκες. Οι αρχές τους αρνούνται παροχή ηλεκτρικού ρεύματος και τρεχούμενου νερού με όρους ανάλογους με εκείνους που ισχύουν για αυθαίρετες κατοικίες μη Ρομά. Υφίστανται συχνές παράνομες εξώσεις χωρίς μετεγκατάσταση. Πρόσφατα καταγράφτηκε και παράνομος εσωτερικός εκτοπισμός τους με συνεργασία όλων των αρχών. Η κυβέρνηση αρνείται τη διευθέτηση των οφειλών τους (και των παλιννοστούντων) σε τράπεζες για στεγαστικά δάνεια με εγγύηση δημοσίου ανάλογη με τη διευθέτηση που θεσμοθέτησε για τους άλλους πολίτες στη χώρα.

Ελάχιστα από τα παιδιά Ρομά είναι πραγματικά ενταγμένα στη δημόσια υποχρεωτική εκπαίδευση. Η πολιτεία υποκύπτει στον επιβαλλόμενο από τοπικές κοινωνίες και τοπική αυτοδιοίκηση ρατσιστικό αποκλεισμό τους από τα σχολεία σε πολλές περιοχές της Ελλάδας. Τα τρία προγράμματα υποστήριξης της εκπαίδευσης των παιδιών Ρομά και των παιδιών της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης δεν έχουν μέχρι σήμερα ανανεωθεί ή παραταθεί και άρα δεν θα συνεχίσουν το Σεπτέμβριο 2013.

Χιλιάδες Ρομά δεν είναι γραμμένοι/ες στα δημοτολόγια ή βρίσκονται στην Ελλάδα ως ανιθαγενείς σε γνώση των αρχών που δεν παίρνουν καμιά πρωτοβουλία για τη δημοτολογική τακτοποίησή τους. Όπως συνεχίζουν να ανέχονται τη γενικευμένη πρακτική στους Ρομά και στη μειονότητα της Θράκης των παράνομων γάμων ανηλίκων ακόμα και κάτω από 15 χρονών.

Η Ελληνική Αστυνομία κάνει μαζικές επιδρομές σε καταυλισμούς με τη δικαιολογία της αντιμετώπισης της εγκληματικότητας. Προσάγει χιλιάδες Ρομά στα αστυνομικά τμήματα για να συλλάβει μόνο ένα 10% από τα προσαγόμενα άτομα συχνά για αδικήματα συνδεδεμένα με την περιθωριοποίησή τους (παράβαση ΚΟΚ – ανεκτέλεστες ερήμην καταδίκες). Εκδίδει δελτία τύπου με αναφορά εθνοτικής ταυτότητας, εθνοτικό προφίλ που έχει καταδικάσει ο Επίτροπος του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

Τέλος, η Ελλάδα αρνείται να εφαρμόσει καταδικαστικές αποφάσεις της Επιτροπής Ανθρώπινων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ και να αποζημιώσει τους Ρομά που δικαιώθηκαν ως θύματα αστυνομικής βίας ή παράνομων εξώσεων. Υπενθυμίζεται δε πως η Ελλάδα έχει το μεγαλύτερο αριθμό καταδικών από διεθνή δικαστήρια για παραβιάσεις των δικαιωμάτων των Ρομά από οποιαδήποτε άλλη χώρα.[1]

Το ΕΠΣΕ οργάνωσε τρεις συζητήσεις στη Βουλή με (ευρω)βουλευτικά κόμματα που έχουν ενδιαφέρον για τα δικαιώματα των Ρομά, στις 29 Μαρτίου, 21 Μαΐου και 18 Ιουλίου 2013 (ΣΥΡΙΖΑ, ΔΗΜΑΡ, Οικολόγοι Πράσινοι και Δράση – το ΠΑΣΟΚ συμμετείχε στην πρώτη αλλά μετά αποσύρθηκε). Ακολούθησε κατάθεση 20 ερωτήσεων στη Βουλή που αναφέρονται στη συνέχεια, μαζί με το επικαιροποιημένο αναλυτικό υλικό για την κατάσταση των Ρομά στην Ελλάδα που δόθηκε από το ΕΠΣΕ στα κόμματα στο (συνημμένο).