Επιτύμβιες στήλες του παλιού Εβραϊκού Κοιμητηρίου Θεσσαλονίκης στο Μουσείο Ολοκαυτώματος των ΗΠΑ

Υπολείμματα από βεβηλωμένες επιτύμβιες στήλες του παλιού Εβραϊκού Κοιμητηρίου στη Θεσσαλονίκη, το οποίο είχε καταστραφεί στη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής, θα ταξιδέψουν τις προσεχείς ημέρες στις ΗΠΑ προκειμένου να συμπεριληφθούν μεταξύ των μονίμων εκθεμάτων του Μουσείου Ολοκαυτώματος.

  Οι επιτύμβιες στήλες όπως και κάποια άλλα κειμήλια αποτελούν δωρεά της Εβραϊκής Κοινότητας της Θεσσαλονίκης στο Μουσείο Ολοκαυτώματος των ΗΠΑ. Τις επιτύμβιες στήλες θα παραδώσει ο πρόεδρος της Εβραϊκής Κοινότητας Θεσσαλονίκης και Πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδας, Δαυίδ Σαλτιέλ, στη Γενική Πρόξενο των Η.Π.Α. στη Θεσσαλονίκη, Κάθριν Κέι, σε μία ειδική τελετή που θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη, 21 Ιουλίου 2010, στις 11.30πμ, στο εβραϊκό κοιμητήριο, στην περιοχή της Σταυρούπολης.
Η Στέλα Σάλεμ, στο περιοδικό Cultural Forum of  the Jewish Community of Thessaloniki (Salonika: Ets Ahaim Foundation, 2005, pp. 49-59,) γράφει για το «Παλιό Εβραϊκό Νεκροταφείο της Θεσσαλονίκης»:

Στις αρχές του Δεκεμβρίου του 1942, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος εξέδωσε ένα σχέδιο για την κατάσχεση του Εβραϊκού Κοιμητηρίου. Στις 6 Δεκεμβρίου 1942 o (Aegean) Merten (Στρατιωτικός Διοικητής της Θεσσαλονίκης) επισκέφτηκε την τοποθεσία του Εβραϊκού Κοιμητηρίου με τον Γενικό Κυβερνήτη Β. Σιμονίδη, τον Γενικό του Γραμματέα κ. Almeida, τον πολιτικό μηχανικό, ο οποίος θα επιτάχυνε τη διαδικασία για την κατάσχεση, τον Ραβίνο Korets, τον μηχανικό Eli Modiano και τον Ραβίνο Michael Molcho, ο οποίος τους έδειξε τους τύμβους με την μεγάλη ιστορική αξία. Στιγμιαία, ο κ. Merten αποφάσισε: α) να κατασχέσει μέρος του Κοιμητηρίου πλησίον του Πανεπιστημίου και της περιοχής των 40 Εκκλησιών, β) να αφήσει ανέπαφο το υπόλοιπο μέρος του Κοιμητηρίου, γ) να μην καταστρέψει τους τύμβους των τελευταίων 30 ετών σε ολόκληρο το Κοιμητήριο.
Κατά τη διάρκεια της ίδιας ημέρας, μετά την αναχώρηση του κ. Merten από το Κοιμητήριο, άρχισε η καταστροφή. Κανένας τύμβος δεν παρέμεινε ανέπαφος. Το Εβραϊκό Κοιμητήριο μετατράπηκε σε μια τεράστια έκταση κατεστραμμένων επιτύμβιων πλακών, γεμάτη με οστά αποθανόντων. Οποιοσδήποτε μπορούσε να κλέψει επιτύμβιες στήλες. Επιτύμβιες στήλες χρησιμοποιήθηκαν ως υλικό κατασκευής εντός και εκτός της πόλης της Θεσσαλονίκης. Οι Γερμανοί δημιούργησαν ακόμα και πισίνα χρησιμοποιώντας επιτύμβιες στήλες από το Κοιμητήριο. Επιτύμβιες πλάκες χρησιμοποιήθηκαν στην κατασκευή δρόμων. Επειγόντως, οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης προσπάθησαν να μεταφέρουν τους τύμβους των αγαπημένων συγγενών τους στο Νέο Κοιμητήριο.
Το Εβραϊκό Κοιμητήριο των 400.000 τύμβων με ιστορία μεγαλύτερη των πέντε αιώνων καταστράφηκε.
PHOTO:Σπασμένες ταφόπλακες και οστά στο κατεστραμμένο εβραϊκό νεκροταφείο, Θεσσαλονίκη, 1945