Βασανιστήρια πριν, σιγή ιχθύος μετά

Πώς γίνεται ο εικονικός πνιγμός να χαρακτηρίζεται βασανιστήριο πριν το 2004 και κάτι άλλο εκτός από βασανιστήριο μετά το 2004;

Μέχρι το 2004, οι μεγάλες εφημερίδες των ΗΠΑ χαρακτήριζαν σχεδόν πάντα βασανιστήριο τον εικονικό πνιγμό. Εκτοτε έκαναν στροφή 180 μοιρών.Γίνεται αν είσαι μια από τις μεγάλες αμερικάνικες εφημερίδες, που, υπό κανονικές συνθήκες, αποτελούν θεματοφύλακες της ελευθεροτυπίας. Οταν όμως έρχεται η ώρα να συγκρουστούν ευθέως με τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ, αρχίζουν έξαφνα να ανακαλύπτουν ότι η διακριτικότητα, για να μην πω η σιγή, είναι πολύ προτιμότερη από την καταγγελία.

Βλέπε την πρόσφατη μελέτη με τίτλο «Torture at Times: Waterboarding in the Media» («Τα Βασανιστήρια των Καιρών: Οι Εικονικοί Πνιγμοί στα ΜΜΕ»), που έφερε εις πέρας ομάδα φοιτητών από το Κέντρο Τύπου και Πολιτικής του φημισμένου Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. Εκεί λοιπόν ερευνήθηκαν τέσσερις εφημερίδες. Οι «New York Times», οι «Los Angeles Times», η «Wall Street Journal» και η «USA Today». Και τι προέκυψε; Με δυο λόγια, προέκυψε ότι από τις αρχές της δεκεατίας του '30 ώς το 2004 τα ανωτέρω φύλλα αντιμετώπιζαν τον εικονικό πνιγμό ως βασανιστήριο στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων. Μετά το 2004 όμως και την εισβολή στο Ιράκ άλλαξαν «γραμμή» κι έκοψαν τους χαρακτηρισμούς. Σε βαθμό μάλιστα δραματικό, μηδενίζοντας κατ' ουσίαν τη προηγούμενη θαρραλέα στάση τους.

Ας δούμε τις περιπτώσεις μία μία:

*Ως το 2004 οι «New York Times» είχαν αποκαλέσει βασανιστήριο τον εικονικό πνιγμό σε 44 από τα 54 σχετικά άρθρα της τρέχουσας ειδησεογραφίας τους. Αυτό μας κάνει ποσοστό 81,5%, οπωσδήποτε αξιοσέβαστο και μέσα στα προβλεπόμενα. Από το 2004 ωστόσο και κατόπιν, ο εικονικός πνιγμός μεταμορφώθηκε σε κάτι πιο light με τους «New York Times» να τον χαρακτηρίζουν βασανιστήριο μόλις σε 2 από τα 143 άρθρα τους. Μόλις στο 1,4 % επί του συνόλου δηλαδή, στροφή κάτι παραπάνω από θεαματική.

*Και πού να δείτε τους «Los Angeles Times»! Στην καλή εφημερίδα της Καλιφόρνιας, πριν από το 2004 ο εικονικός πνιγμός ήταν οπωσδήποτε βασανιστήριο, καθώς έτσι ονομάστηκε σε 26 από 27 άρθα - ποσοστό 96,3 %. Μετά το 2004, πάλι, οι «LA Times» έβγαλαν το σκασμό, καθώς μόλις σε 3 από 63 (ποσοστό 4,8 %) είδαν τι κακό πράγμα ήταν.

*Η «Wall Street Journal» από την πλευρά της αποκάλεσε βασανιστήριο τον εικονικό πνιγμό σε 1 από τα 63 άρθρα της μετά το 2004 (ποσοστό 1,6 %).

*Η «USA Today», τέλος, έσπασε όλα τα ρεκόρ, καθώς ούτε σε ένα σημείο δεν είδε, δεν υπενόησε καν ότι ο εικονικός πνιγμός είναι βασανιστήριο.

Λέξεις και νοήματα

Ακόμη χειρότερα, όταν οι ένοπλες δυνάμεις μιας ξένης χώρας έκαναν χρήση του εικονικού πνιγμού οι «New York Times» τον χαρακτήριζαν βασανιστήριο με σχετική ευκολία (28 από τα 33 άρθρα, ποσοστό 85,8%), ενώ όταν υπεύθυνες για το έγκλημα ήταν δυνάμεις των ΗΠΑ η εφημερίδα υποψιαζόταν βασανισμό μόνο σε 16 από τις 208 περιπτώσεις (ποσοστό 7,69%). Ανάλογη ήταν και η στάση των «Los Angeles Times» που έβλεπαν βασανισμό όταν υπεύθυνοι ήταν οι ένστολοι άλλων χωρών για τον εικονικό πνιγμό (21 στα 23 άρθρα, ποσσοτό 91,3%), ενώ όταν αφορούσε η θηριωδία τις ΗΠΑ έκαναν την πάπια (9 στα 79 άρθρα και ποσοστό 11,4%).

Από την πλευρά τους οι «New York Times» χαρακτήρισαν «παραπλανητική» την έρευνα του Χάρβαρντ, υπογραμμίζοντας ότι έχουν γράψει πολλές, μα πάρα πολλές φορές για τον εικονικό πνιγμό. Σημείωσαν πάντως ότι μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου σημαίνοντα στελέχη της κυβέρνησης Μπους επέμεναν ότι ο εικονικός πνιγμός δεν συνιστούσε βασανισμό. Επομένως; Επομένως «όταν η χρήση μιας συγκεκριμένης λέξης σημαίνει ότι παίρνεις το μέρος μίας και μόνης πλευράς, η πολιτική της εφημερίδας είναι να πληροφορεί καταλλήλως τον αναγνώστη και να τον αφήνει να αποφασίζει μόνος του». Σε απλά ελληνικά αυτό το λένε «βγάζουμε την ουρά μας απ' έξω», αλλά τι να ξέρουμε κι εμείς οι ταπεινοί Βαλκάνιοι από υψηλή πολιτική;
enet.gr